Eş bulmaya geldiği zaman insanlar son derece seçici olabiliyor. Online evlenme ve tanışma siteleri, uygulamaları ile gergin buluşmalar,...
Eş bulmaya geldiği zaman insanlar son derece seçici olabiliyor. Online evlenme ve tanışma siteleri, uygulamaları ile gergin buluşmalar, reddedilmeler, ve nadiren de olsa başarılı bir eşleşme günümüzün ‘insanlarla ilgili olarak’ en dikkat çekici konularından birisi. Evrimimiz ise eş seçiminin en doğru şekilde gerçekleşmesini sağlamak üzere sürüyor diyebiliriz. Ne var ki, bu da aşkın evrimsel kökeni ve evrimsel avantajını açıklamaya yeterli değil. Yeni bir araştırma bu konuya biraz daha detaylı bir açıklama getirebilir gibi görünüyor.
Aşk üzerine fayda/maliyet analizi gerçekleştirmek hem potansiyel bir takım karışıklıklar hem de insanlar söz konusu olduğunda ise etik sınırların bulunmasından dolayı son derece zor bir iş. PLOS Biology‘de yayımlanan yeni bir çalışmada, Max Planck Institute for Ornithology’den Malika Ihle, Bart Kempenaers, ve Wolfgang Forstmeier; eş seçiminin sonuçları ile ilgili dizayn edilen bir deneyi detayları ile açıkladı.
Araştırma ekibi, zebra ispinozlarının (sakalarının) insanlarla ortak olan özelliklerinden yararlandırlar; tek eşlilik ve ebeveynlerin çocuk bakımı sorumluluğu. Dişi ispinozlar, bireye özgü şekilde eşlerini seçiyorlar ve dişiler arasında en uygun eşin belirlenmesi noktasında da çok düşük seviyede bir ortaklık bulunuyor.
160 kuş içeren bir popülasyonda, araştırmacılar hızlı tanışma (eşleşme veya çiftleşme anlamında kulanılmış) evresi uyguladı ve 20 dişiden oluşan grupların özgür bir şekilde 20 erkeklik gruplardan eş seçmesini sağladı. Kuşlar eşleştiğinde ise grupların yarısı evli hayatı yaşamak üzere ekip tarafından gruptan ayrıldı. Diğer yarısı da, yine araştırmacılar tarafından seçtikleri eşlerinden ayrıldı ve seçmedikleri diğer karşı cinsten herhangi bir birey ile eşleştirildi.
Kuş çiftleri, mutlu ya da huzursuz bir eşleşme yapılmış olmasından bağımsız olarak, üremeye bırakıldı ve araştırmacılar çiftlerin davranışları, ölü ve yaşayan embriyo / yavru sayısı gibi parametreleri analiz etti.
Şaşırtıcı bir sonuç ortaya çıktı; kendi seçtikleri eşlerle çiftleşen bireylerin yaşayan yavru sayısı, diğerlerine göre %37 daha fazlaydı. Seçmedikleri eşlerle birlikte olan grupların yuvalarının da seçtikleri eşlerle çiftleşen gruplarınkine göre 3 kat daha fazla kayıp, ölü, gömülü ve sonuçta ölü yavru barındırdığı gözlemlendi. Ölümlerin çoğunun yavruların ilk 48 saati içinde gerçekleştiği görüldü. Bu sürecin parental bakım veya ilgi için çok kritik olduğu biliniyor ve bu aralıkta seçilmemiş babaların bu bakımı gerçekleştirme konusunda daha az ilgili davrandıkları da gözlemlenen veriler arasında.
Çiftlerin birbirlerine kur yapması izlendiğinde arada ciddi farklılıklar gözlemlendi. Seçilmemiş erkek bireyler seçilmiş olanlarla eşlerine aynı ilgiyi gösterse dahi seçilmemiş dişiler erkeklerin bu davranışına daha az ilgi gösterdi ve çiftleşme sıklıkları da diğerlerine nazaran daha düşüktü. Seçim dışı olan çiftlerin bireylerinde birbirlerine bağlılık seviyesi de gözlemlendi ve erkek bireylerin dişilerin ilgisi azaldıkça dışa yönelik davranışlarında artış gerçekleşti.
Bütüne bakıldığında, araştırmacılar kuşların hem bireysel olarak seçimlerinde karmaşık ve birbirlerinden farklı davranışlar sergileyebileceğini ve etkileyici buldukları özellikler temelinde (dışardan gözlemlenemeyecek belli davranışlar da dahil olmak üzere) eş seçebileceklerini ortaya koydu. Bu etki (uyarım anlamında kullanılmış) dişilerin daha sık ve başarılı çiftleşme yaşamasını, ebeveyn olarak başarılarını sağlıyor ve bu yöntemle de çiftin genlerini gelecek nesillere daha başarılı şekilde aktarmasını sağlıyor.
Yorumlar